Kit içeriğini tanıyalım: Sigma Profiller

Bir önceki blog girişimde (link) genel olarak kiti tanıtmıştım. Artık kitin montajına başlamak için boş vakit bulabileceğimi umuyorum. Montaj aşamalarımın hepsini görüntülemeyi planlıyorum. Ama öncelikle hem kite daha fazla aşina olmak, hem de kullanılan terminolojiyi öğrenmek için parçaları tek tek tanıtmayı planlıyorum. Bu yazımda yazıcının ana iskeletinin oluşturacak olan  komponentlerden bahsedeceğim.

Sigma 3D yazıcının dış görünüşüne baktığımızda, yurt dışındaki Prusa modellerine kıyasla daha sağlam bir görünümü olduğu dikkat çekiyor (Henüz benimkini monte etmediğimden son halini gösteremiyorum ancak forum sayfasında resimleri var). Bu görünümünü bence özellikle iskeletinin sağlamlığına borçlu. Diğer modeller çubuklardan yapılmış gibi duruyorlar (ki gerçekten metal çubuklar kullanılarak yapılıyor) veya bazen lazer kesim kontrplak kullanılabiliyor. Açıkcası lazer kesim benim çok beğendiğim bir estetik sunmuyor. Tabii göze daha güzel görünen 3d printer'lar da var, endüstriyel tasarıma sahip, ancak maliyetleri göz önünde bulundurulduğunda pek ekonomik bir tercih olmuyorlar.

Kitin ana iskeletini sigma profil adı verilen aluminyumdan imal edilmiş ve uygun boylarda kesilmiş parçalar oluşturuyor.Bu parçaları bir nevi mühendisler için Lego oyuncaklar gibi düşünebiliriz. Bunlar çeşitli şekillerde birleştirilerek, modüler ve sağlam iskeletlerin oluşturulmaları mümkün.   Yabancı dilde sanıyorum alumiyum profil adı ile kullanılıyorlar, "sigma profile" diye Google'da aratınca hep Türkçe siteler çıkıyor.  Daha önceden tabii ki aluminyum çubuklar ile birşeyler imal edildiğini görmüştüm, ama epeyi bir çeşidi varmış bunların: Şu link'te bazı örnekleri var. Kit içerisinde kullanılan 20x20 diye geçen modeli:

 Sağdaki resimde bu modeli görüyorsunuz. 20x20 rakamları profilin kenar uzunluklarını temsil ediyor. Yani 2x2 cm'lik (20x20 mm'lik) boyutlara sahipler. Orta kısmında bir delik olduğu dikkatimizi çekiyor. Bu ortadaki deliklere çeşitli boy ve şekillerde vidaların yerleştirilmesi mümkün. İki parçanın bu şekilde birbirleri ile birleştirilmelerine imkan sağlıyor. Ayrıca profilin 4 yönünde, boydan boya uzanan kanalları var. Kanallara İngilizce T-slot (T-oluğu diyebiliriz sanırım) adı veriliyor. Bu oluklar bence bu profillerin en dahiyane kısımlarını oluşturuyorlar. Bu olukların içerisine, oluğun şekline uygun somunlar yerleştirilerek, oluk boyunca istenen bir noktaya başka bir profil veya konstrüksiyon elemanı bağlanabiliyor.

Aslında şekli oluğa birebir uyan ve T-slot nut (T-oluğu somunu diyebiliriz) adı verilen parçalar bu iş için dizayn edilmişler. Yandaki resimde bir örneğini görebilirsiniz.
T-oluğu somunu bulmak çok kolay olmayacağından daha az özelleşmiş yöntemlerle de bağlantı kurabilmek mümkün. Sigma 3D'de bu iş için kare şeklinde somunlar kullanılıyor. Bu sayede hem aynı fonksiyon görülmüş oluyor, hem de parça bulmak daha kolaylaşıyor.

 Sigma 3D'nin tasarımcıları kit içerisine toplamda 11 adet sigma profil koymuşlar.Aşağıda bu profillerin toplu halde çekilmiş resmini görüyoruz:

Profillerin hepsinin aynı boyda olmadıkları dikkatimizi çekiyor.

* Resimde en altta yer alan 6 profilin uzunluğu 370 mm.

* Ortada yer alan daha kısa 3 profilin uzunluğu 260 mm.

* En üstte yer alan iki profilin ise uzunluğu  160 mm.

Dikkatinizi çekmiş olabilir, profillerin hepsinde bazı farklı özellikler var. O sebeple doğru profili, doğru şekilde, doğru noktadan birleştirmek gerekiyor. Yoksa benim yaptığım gibi 10 saat niye bu iki parça vidalanamıyor diye düşünüp durursunuz. En altta yer alan 2 tane 370 mm'lik profilde ve en üstteki 160 mm'lik profillerde delikler olduğu dikkatinizi çekmiştir:

Bu profilin kenarında 2 tane delik var. Biri yukarıda yer alan delik, ki buraya printerin ayakları vidalanacak. Profili 90 derece çevirince uca daha yakın bir delik daha olduğu dikkatimizi çekiyor:

    Bu delik benim ne işe yaradığını biraz geç anlayabildiğim bir delik. İlk gördüğümde bunu içerisinden bir vida geçireceğimizi düşünmüştüm. Hatta elime bir vida alıp içinden geçirmeye de çalıştım ama başarılı olamadım. Çünkü vidanın baş kısmı raylara takılıyor. Ayrıca vidalanmaya uygun yivleri de yok. Sonra bunun ne işe yaradığını anladım. Bu delikten vida değil, tornavida (daha doğru terimle alyan anahtarı) geçecek. Peki neyi vidalayacağız? Bunun cevabını alabilmek için yukarıda profillerin toplu halde oldukları resme tekrar bakmamız gerek: Ortada yer alan 4 tane 370'lik profilin birer tarafında ve 260'lık 3 profilin iki tarafında siyah renkli vidalar görüyoruz (bombebaş imbus adı veriliyor ama bu isimlendirmelere daha sonra değineceğim):

 
Yukarıdaki resimde görebileceğiniz gibi normal bir vidaya göre daha kalın bir baş kısmı var. Bu kısım T-oluklarının içerisinde kaydırılarak istenilen bir bölgede 2 profilin birbirlerine bağlanmasını sağlıyor.Yalnız, istenilen konuma geldikten sonra vidanın sıkıştırılması gerekiyor. Profilin yapısı buna uygun olmadığından, vida nerede sıkıştırılacaksa, o noktada profilin delinmesi gerekiyor. Yani kenara yakın gördüğümüz deliklerin amacı, bu vidaların o noktadan tornavida (alyan anahtarı) sokularak vidalanabilmelerini sağlamak. Buradan bir çıkartım yaparsak, profillerimizde vida olan yerleri, başka bir profile bağlayacağımızı anlayabiliriz.
160'lık profillerde de delikler olduğunu görüyoruz. Bir açıdan baktığımzda iki tarafında da delik mevcut:

Eğer 160'lık profili 90 derece çevirirsek sadece 1 tarafında delik olduğunu görüyoruz. Yani 160'lık profili kullanırken yönüne çok dikkat etmemiz gerekli, yoksa sorun yaşayabiliriz:

İskeletin yapımı ile ilgili bir blog girişi yapmayı planlıyorum ancak son şekil nasıl olacak diye merak edenler için Sigma 3D printer'in tasarımcılarının hazırladıkları ve yazıcının çok detaylı bir 3 boyutlu modelini içeren pdf dosyasından alınmış görüntüsünü aşağıya ekleyeceğim (bu arada daha önce 3D pdf diye bir şey olduğunu duymamış ve görmemiştim. Çok eğitici ve aynı zamanda da eğlenceli bir olay. Tasarımcıları ayrıca tebrik ediyorum bu kadar detaylı bir model oluşturdukları için). İşte iskeletin son hali (ayakları dahil):

Bakalım bunun gerçeğini oluşturmak ne kadar zamanımızı alacak!